Κατά τη διάρκεια των σπουδών μας είχαμε την εξαιρετική τύχη να εμβαθύνουμε την ψυχαναλυτική ερμηνεία των παραμυθιών, στο μοντέλο ανάλυσης του Βλαντιμίρ Προπ για τα λαϊκά παραμύθια και να προσεγγίσουμε αντιπαραβολικά ελληνικά και γερμανικά παραμύθια. Έκτοτε, μου έχει μείνει ως “κατάλοιπο" η συλλογή παραμυθιών από όλο τον κόσμο, ακριβώς γιατί τα λαϊκά παραμύθια πέρα από τα κοινά αρχετυπικά χαρακτηριστικά τους που μας καταδεικνύουν πόσο όμοιος είναι τελικά ο κόσμος, μας βοηθούν επίσης στο να κατανοήσουμε καλύτερα τη νοοτροπία ξένων λαών καθώς είναι προϊόντα που παράγονται κατευθείαν από το συλλογικό ασυνείδητο. Η συγκεκριμένη συλλογή περσικών παραμυθιών έχει πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του μορφωτικού ιδρύματος της πρεσβείας του Ιράν, ενώ τα παραμύθια έχουν αποδοθεί στα ελληνικά σε εξαιρετική μετάφραση του Αλί Καραζτί.
Στα περσικά παραμύθια πρωταγωνιστούν κατά κύριο λόγο εξανθρωπισμένα ζώα, τα οποία μας θυμίζουν τους μύθους του Αισώπου, ενώ αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το πόσο σημαντική θεωρείται η φιγούρα της γιαγιάς. Εδώ -σε αντίθεση με τα δυτικά ή και τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια- αποτελεί μια ισχυρή προσωπικότητα που εμπνέει σεβασμό και δυναμικότητα όπως οι μπάμπουσκες στη Ρωσία. Αυτό που κάνει όμως αυτή τη συλλογή να ξεχωρίζει είναι το πόσο καλοδουλεμένη είναι. Στην αρχή θα βρείτε μια εισαγωγή που κάνει μια σύντομη αναδρομή στους μύθους της Περσίας και στη συνέχεια για κάθε περσικό παραμύθι, υπάρχει μια μικρή ανάλυση από τον καθηγητή λαογραφίας Γ. Μερακλή και η αντιπαραβολή της κάθε ιστορίας με αντίστοιχα ελληνικά παραμύθια με την ίδια θεματολογία.
Πιο εντυπωσιακό απ’ όλα όμως είναι είναι η αισθητική του παρουσίαση. Αυτό το βιβλίο είναι πραγματικά ένα μικρό έργο λαϊκής τέχνης. Η εικονογράφησή του έχει αντληθεί από κλασσικά ιρανικά μοτίβα, ιστορικά μνημεία, λαϊκές μορφές του Ιράν, μοτίβα σε γραφή νασταλίκ και αποφθέγματα ποιητών, ενώ κάθε παραμύθι συνοδεύεται στο τέλος από μια σύντομη λαϊκή ρήση ή παροιμία που σχετίζεται με αυτό.
Τα Περσικά παραμύθια είναι μία σύντομη αλλά πλούσια εισαγωγή στο λαϊκό πολιτισμό του Ιράν και το συστήνουμε όχι μόνο στους γονείς, αλλά και σε όλους όσοι συναραπάζονται από διαφορετικούς πολιτισμούς και θελουν να τους γνωρίσουν καλύτερα.
Περσικά παραμύθια, 2020, εκδόσεις Ταξιδευτής, μετάφραση: Αλί Καρατζί
Comments