Μωρίς – Ε.Μ.Φόρστερ

«Μπορούσε να υπομείνει οποιαδήποτε ιατρική αγωγή, εάν υπήρχε πιθανότητα να θεραπευτεί – και αν ακόμα δεν θεραπευόταν, θα ήταν περισσότερο απασχολημένος και θα είχε λιγότερη ώρα να σκέφτεται.

Το «Μωρίς» είναι ένα βιβλίο που βρήκα μέσα από το blog «Το βιβλίο μου» και μου έκανε εντύπωση αμέσως η θεματολογία του. Ένα θέμα ταμπού σε μια εποχή που δεν επιτρεπόταν ούτε η απλή αναφορά του ζητήματος. Ένας ομοφυλόφιλος ήρωας το 1914.

Ο Μωρίς είναι ένα παιδί που μεγαλώνει με τη μητέρα του και τις αδερφές του στην Αγγλία. Δεν είναι καλός μαθητής, αλλά ούτε και κακός. Όχι ιδιαίτερα δημοφιλής, αλλά έχει φίλους. Μα το κυριότερο χαρακτηριστικό του είναι ότι μέσα του διαφέρει από τα άλλα αγόρια. Νιώθει μια πηγαία ανάγκη να τους τραβά συνέχεια την προσοχή, να τον αγαπούν και να ασχολούνται μαζί του. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, ο ίδιος μαραζώνει και πετρώνει μέσα του. Όσο τα χρόνια περνούν και η εφηβεία έρχεται, ο Μωρίς θωρακίζει το μυαλό του από παντού, ώστε να αποβάλλει οποιαδήποτε σκέψη μπορεί να τον βάλει σε κίνδυνο – να τον βγάλει εκτός κοινωνίας. Όταν περνά στο πανεπιστήμιο θα γνωρίσει τον μορφωμένο, ανώτερης καταγωγής Κλάιβ, ο οποίος θα τον εισάγει στον κόσμο των Αρχαίων Ελλήνων και της φιλοσοφίας τους και θα τον βοηθήσει να νιώσει για πρώτη φορά ζωντανός.

Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό αυτού του έργου είναι ότι γράφτηκε το 1914. Ο συγγραφέας δεν το εξέδωσε τότε λόγω του φόβου του μην καταστραφεί η καριέρα του, κι έτσι το έργο εκδόθηκε το 1971.

Ο Φόρστερ προσπαθεί και καταφέρνει να μας βάλει στον ψυχισμό ενός ομοφυλόφιλου άντρα το 1914. Όλο το συνονθύλευμα από αμφιβολίες, ντροπή και φόβοςαπέναντι στην κοινωνία αντικατοπτρίζεται στην έλλειψη συναισθημάτων του Μωρίς, ο οποίος για χρόνια προσπαθεί να μπλοκάρει οποιοδήποτε συναίσθημα ή εμπειρία του φέρνει χαρά.

Ο χαρακτήρας δεν είναι καν συμπαθητικός. Συμπάσχεις μαζί του, νιώθεις τον πόνο του, αλλά δεν τον συμπαθείς. Ίσως επί τούτου ο Φόρστερ τον απεικόνισε να γίνεται αντιπαθητικός και σκληρός, επειδή ο ίδιος δεν βιώνει τη χαρά, αλλά μόνο την καταπίεση.

Ο τρόπος γραφής δεν με ενθουσίασε, καθώς μου φάνηκε πολύ περίπλοκος. Σε κάποια σημεία ίσως είναι ιδιαίτερη και η ελληνική απόδοση, αλλά έχανε τη ροή του και δυσκολευόμουν να ακολουθήσω.

Προτείνω το «Μωρίς» σε όσους θέλουν να ρίξουν μια ματιά στον ψυχισμό ενός ατόμου που όλη του τη ζωή ένιωθε ότι κάνει και είναι ένα τεράστιο λάθος.

Κλείνω με τα λόγια του Φόρστερ στην αρχή: «Άρχισε το 1913. Τελείωσε το 1914. Αφιερώνεται σε μια πιο ευτυχισμένη εποχή.»