Όπως θα έχετε δει σε διάφορες φωτογραφίες μας, έχουμε ξεκινήσει να μαθαίνουμε οθωμανική παλαιογραφία στο Σεμινάριο Τουρκικής Γλώσσας και Οθωμανικής Παλαιογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Το ερώτημα είναι: τι ακριβώς είναι η οθωμανική γλώσσα και παλαιογραφία;
Η οθωμανική γλώσσα αποτελείται 70%-80% από τουρκικές λέξεις και οι υπόλοιπες προέρχονται από τα αραβικά και τα περσικά. Γράφεται με το αραβικό αλφάβητο με γράμματα που χρησιμοποιούνται έως σήμερα στη γραφή της αραβικής και της περσικής γλώσσας και γράφεται, όπως και τα αραβικά από τα δεξιά προς τα αριστερά. Οι Τούρκοι υιοθέτησαν το αραβικό αλφάβητο με τον εξισλαμισμό τους, δηλαδή τον 10ο αιώνα και το χρησιμοποίησαν έως τον 20ο αιώνα, ενώ πριν να υιοθετήσουν το αραβικό αλφάβητο χρησιμοποιούσαν το ουϊγουρικό. Η γραμματική και η σύνταξη των οθωμανικών είναι ίδια με αυτήν των τουρκικών παρά της προσθήκης πολλών αραβικών και περσικών λέξεων. Σύμφωνα με το βιβλίο, Περίοδοι της Τουρκικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Αναστάσιου Ιορδάνογλου, η αραβική γραφή δεν ήταν επαρκής για την πλήρη αποτύπωση της τουρκικής γλώσσας, καθώς περιείχε πολλά σύμφωνα, τα οποία στα τουρκικά δεν χρησιμοποιούνταν και υπήρχαν μόνο λίγα φωνήεντα που δεν επαρκούσαν για να αποδώσουν το πλούσιο σύστημα φωνηέντων της τουρκικής. Παρ’ όλα αυτά, αυτό δεν εμπόδισε τους Οθωμανούς να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη γραφή για αιώνες και να αφήσουν πίσω τους πλούσιο υλικό προς έρευνα.
Τα οθωμανικά δεν είναι μια γλώσσα που μπορεί κανείς να μάθει σε φροντιστήριο! Η μελέτη τους μας χρησιμεύει, ώστε να μπορούμε να αναλύουμε οθωμανικές πηγές από το πρωτότυπο, κάτι πολύ χρήσιμο σε ιστορικούς και ερευνητές. Αν δε αναλογιστούμε την έκταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, μπορούμε να κατανοήσουμε ότι τα κατάστιχα και τα αρχεία των Οθωμανών, που είναι γραμμένα με αυτήν τη γραφή, είναι χρήσιμα για τη μελέτη ολόκληρης της Μεσογείου και πολλών κομματιών της Μέσης Ανατολής. Ειδικότερα για τον ελλαδικό χώρο, υπάρχουν πολλά αρχεία προς μελέτη στην οθωμανική γλώσσα, που μας δίνουν τη δυνατότητα να αντλήσουμε στοιχεία για τη ζωή εκείνη την εποχή.
Το οθωμανικό αλφάβητο αντικαταστάθηκε το 1928 από τον Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος είχε σκοπό να εκσυγχρονίσει το τουρκικό κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Στην προσπάθεια, λοιπόν, αποκοπής των Τούρκων από το αραβικό στοιχείο, υιοθέτησε το λατινικό αλφάβητο, με ειδικές προσαρμογές που ταιριάζουν στην τουρκική γλώσσα και μπορούν να αποδώσουν την ιδιαιτερότητά της. Μέχρι και σήμερα, οι Τούρκοι χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο και αναφέρονται στην οθωμανική γραφή ως «Παλαιά Γραφή».
Αν ενδιαφέρεστε για την τουρκική γλώσσα και λογοτεχνία από ιστορικής πλευράς, προτείνουμε το βιβλίο Περίοδοι της Τουρκικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Αναστάσιου Ιορδάνογλου.
Comments