Στο Ιράν, το Αφγανιστάν, τη Γεωργία, την Τουρκία, τη Συρία και σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης η πρωτοχρονιά δεν εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου αλλά συμπίπτει με την εαρινή ισημερία και εορτάζεται μεταξύ 19- 21 Μαρτίου.
Τι είναι λοιπόν η Νορούζ και πως εορτάζεται;
Η λέξη Νορούζ μεταφράζεται στα φαρσί ως «νέα ημέρα» (νο= νέος/α/ο και ρουζ= μέρα) και πρόκειται για μια γιορτή, η οποία προέρχεται από τις ζωροαστρικές παραδόσεις των αρχαίων Περσών και ουσιαστικά υποδηλώνει τον ερχομό της άνοιξης και τη φυσική και πνευματική αναγέννηση, γι’ αυτό και ταυτίζεται με την εαρινή ισημερία, ενώ θα μπορούσε να παραλληλιστεί και με το χριστιανικό πάσχα. Κατά μία έννοια, με τη Νορούζ κλείνει ένας κύκλος που είχε ξεκινήσει με τη Γιαλντά, μια επίσης περσική εορτή, η οποία συμπίπτει χρονικά με το χειμερινό ηλιοστάσιο.
Προετοιμασία πριν από την Νορούζ
Khune takhune: το οποίο σημαίνει «ταρακουνήστε το σπίτι» σας.
Οι Ιρανοί καθαρίζουν εξονυχιστικά το σπίτι τους πολλές μέρες πριν από τον ερχομό του νέου έτους, καθώς πιστεύουν πως έτσι θα μπορέσουν να αποφορτιστούν από την αρνητική ενέργεια της προηγούμενης χρονιάς.
Καινούρια ρούχα (lebas-e no) :Όχι μόνο το σπίτι αλλά και οι άνθρωποι οφείλουν να είναι καθαροί και πρέπει να φορούν καινούρια ρούχα για να υποδεχτούν τη νέα χρονιά ανανεωμένοι!
Νέα φυτά : Τα φυτά συμβολίζουν τη γονιμότητα και την ανανέωση της φύσης, γι’ αυτό και πολλοί Ιρανοί φυτεύουν διάφορα φυτά ή σπόρους όπως για παράδειγμα φακές για να τους συντροφεύουν τη νέα χρονιά.
Τσαχαρ Σανμπε Σουρε: Λίγο πριν τη Νορούζ, οι Ιρανοί πηδούν πάνω από φωτιές, ζητώντας από τη φωτιά να αντικαταστήσει το ωχρό χρώμα τους με τις κόκκινες φλόγες της, μια κίνηση που σκοπό έχει να αφήσει πίσω της όλα τα εμπόδια και την αρνητικότητα της προηγούμενης χρονιάς.
Προετοιμασία του τραπεζιού «χαφτ σιν» : Η λέξη xαφτ στα φαρσί δηλώνει τον αριθμό 7, ενώτο γράμμα το σιν αντιστοιχεί στο ελληνικό σήγμα. Ο εορτασμός της Νορούζ δεν νοείται χωρίς την προετοιμασία του παραδοσιακού τραπεζιού χαφτ σιν, το οποίο είναι σαν ένας μικρός βωμός και αποτελείται από επτά υλικά που ξεκινούν με το γράμμα «σιν». Έτσι λοιπόν σε κάθε τραπέζι θα βρείτε sumac (σουμάκι ή ρους, μπαχαρικό από μούρα που συμβολίζει την Ανατολή και τα μυρωδικά της ζωής), senjed (αποξηραμένος λωτός για την αγάπη και τη θαλπωρή), serkeh (δηλαδί ξύδι, σύμβολο της υπομονής και της μακροζωίας), seeb (μήλα, τα οποία υποδηλώνουν την υγεία και την ομορφιά), sir (σκόρδο- σύμβολο της υγείας), sabzeh (φυτά, τα οποία συμβολίζουν την αναγέννηση) και τέλος τοsamanu, ένα είδος χαλβά, που δηλώνει τη γλύκα της ζωής.
Φυσικά κάθε ιρανική οικογένεια, δημιουργεί τις δικές της παραλλαγές στο τραπέζι και έτσι πολύ συχνά τοποθετούν νομίσματα ή sekeγια την ευημερία), μικρούς καθρέφτες ή ayne για τον αναστοχασμό της προηγούμενης χρονιάς και βιβλία, συνήθως το κοράνι, το Σαχναμέ , έπος για τους μυθικούς βασιλείς της Περσίας ή το Ντιβάν, τη διάσημη ποιητική συλλογή του ιρανού ποιητή Χαφέζ. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι εξαιτίας της μορφολογίας τους,τα ποιήματα του Ντιβάν ή/ και το κοράνι χρησιμοποιούνται και για βιβλιομαντεία, δηλαδή αρκεί να σκεφτεί κανείς ένα ερώτημα που τον απασχολεί και να ανοίξει μία τυχαία σελίδα του βιβλίου και θα βρεθεί την απάντησή του στη σελίδα/εδάφιο που άνοιξε τυχαία!
Εορτασμός της Νορούζ
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ιρανική πρωτοχρονιά εορτάζεται ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο και έτσι φέτος στην Ελλάδα θα τη γιορτάσουμε στις 20 Μαρτίου στις 11.37 π.μ. Αμέσως μόλις σημάνει το νέο έτος, το γηραιότερο μέλος της οικογένειας ξεκινά να μοιράζει γλυκά και κέρματα ή χρήματα στους νεότερους. Η οικογένεια συνήθως δειπνεί μαζί και μερικά από τα φαγητά που καταναλώνονται περισσότερο είναι η σούπα ash-reshte, το ψάρι με λαχανικά και καρυκευμένο ρύζι ή sabzi pollo mahi και γλυκά όπως ο χαλβάς και ο μπακλαβάς. Ο εορτασμός διαρκεί 13 μέρες και ουσιαστικά πρόκειται για μια εποχή συγχώρεσης και επισκέψεων στα οικογενειακά και φιλικά πρόσωπα. Οι εορτασμοί τελειώνουν τη 13η μέρα (SizdehBedar), την οποία περνούν οι Ιρανοί συνήθως σε εξωτερικούς χώρους κάνοντας πικνικ.
Σε όλους όσοι θα γιορτάσουν τη νέα χρονιά, το OrientBook ‘n’ Press σας εύχεται “Norwuz mobarak” ή αλλιώς καλή χρονιά.
Comments