FEMINA – A New History of the Middle Ages, Through the Women Written Out of it - Janina Ramirez

(Φέμινα – Μια νέα ιστορία του Μεσαίωνα μέσα από τις γυναίκες που αφαιρέθηκαν από αυτή)

Το βιβλίο Femina δεν είναι λογοτεχνικό, αλλά μια πολύχρονη και σημαντική μελέτη της Jamina Ramirez για τις γυναίκες που πρωτοστάτησαν στην εποχή τους, μα σβήστηκαν από αυτήν.

Ο τίτλος προήλθε από την επιγραφή που γραφόταν πάνω στα βιβλία που είχαν γραφτεί από γυναίκες, ώστε να γνωρίζουν ότι είχαν μικρότερη αξία ως προς τη φύλαξη και διατήρησή τους στον χρόνο. Σε περιπτώσεις, λοιπόν, έλλειψης χώρου ή και έκτακτων αναγκών, τα βιβλία από γυναίκες συγγραφείς ήταν αυτά που καταστρέφονταν πρώτα. Με αυτόν τον τρόπο χάθηκαν πολύτιμα έργα γυναικών που δεν κατάφεραν να φτάσουν ποτέ στις μέρες μας απλά επειδή ήταν γραμμένα από γυναίκες.

Η Ramirez έκανε μια ενδελεχή έρευνα στις γυναίκες που έπαιξαν ρόλο στα γεγονότα του μεσαίωνα – όχι αυτές που γνωρίζουμε ήδη, αλλά αυτές που δεν έλαβαν την αναγνώριση που τους άξιζε. Μέσα από το έργο της γνωρίζουμε γυναίκες διπλωμάτισσες, βασίλισσες, επιστήμονες, καλλιτέχνιδες και μαχήτριες που με την παρουσία τους άλλαξαν την πορεία της ιστορίας.

Αυτό που μου έκανε πολλή εντύπωση και δεν γνώριζα είναι το εξής: η Ramirez υποστηρίζει ότι τον Μεσαίωνα, παρόλο που μας τον έχουν παρουσιάσει ως τη χειρότερη εποχή για το γυναικείο φύλο, οι γυναίκες είχαν μια σχετική ελευθερία κινήσεων -τηρουμένων των αναλογιών πάντα-. Με την έλευση του προτεσταντισμού ο ρόλος της γυναίκας επαναπροσδιορίστηκε πολύ έντονα στο δίπολο συζύγου-μητέρας και αυτό την κράτησε πολύ πίσω και την «έκλεισε» μέσα στο σπίτι.

Δεν είναι εύκολο βιβλίο για ελαφριά ανάγνωση, αλλά δίνει μια εναλλακτική ματιά στην κατανόηση της γυναίκας στον Μεσαίωνα μέσα από ευρήματα, ιστορικά κείμενα και ανακαλύψεις. Δυστυχώς, δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά ακόμη. Το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όσους θέλουν να διαβάσουν για ξεχωριστές, άγνωστες γυναίκες εκείνης της εποχής και να λάβουν μια διαφορετική ματιά για την ιστορία, από την πλευρά των γυναικών που έζησαν σε αυτήν.